فضا‌سازي براي«خشم‌و‌آتش» پروپاگانداي امريكايي است

محمدصادق عابديني
كتاب «آتش و خشم، درون كاخ سفيد ترامپ» اين روزها پرفروش‌ترين كتاب در امريكا شده است. كتابي كه حاوي انتقاد‌هاي تندي عليه دونالد ترامپ است و در آن نزديك‌ترين افراد به رئيس‌جمهور امريكا، سلامت رواني ترامپ را زير سؤال برده‌اند. چيزي كه در ظاهر ترامپ را به خشم آورده است. «آتش و خشم» در حال ترجمه به زبان فارسي است، محمدرضا اربابي مترجم اين كتاب، در گفت و گو با «جوان» درباره اهميت «آتش و خشم» و دلايل پر فروش شدن آن مي‌گويد.
«آتش و خشم، درون كاخ سفيد ترامپ» در صدر فروش كتاب امريكا قرار گرفته، به عنوان كسي كه متن كتاب را خوانده‌ايد، بگوييد چه چيزي در اين كتاب وجود دارد كه آن را در كانون توجه قرار داده است؟كتاب هنوز هم در عصر رسانه‌ها جايگاه خود را دارد. از نظر رسانه‌ها بهترين و شايد مستند‌ترين خبر چيزي است كه از درون يك مجموعه يا سازمان منتشر مي‌شود، مانند مطالب اين كتاب كه كاملاً از داخل كاخ سفيد و بر اساس مصاحبه‌هاي مستند جمع‌آوري شده است. سبك روايت كتاب هم خيلي خوب است. از همه مهم‌تر هم سوژه كتاب است. شخصيت ترامپ، رفتار و سخنان شاذ وي باعث شده تا در تمام جهان به شخصيتي مورد توجه رسانه‌ها تبديل شود. در كنار آن زندگي شخصي، اخلاق و حتي سلامت رواني وي نيز موضوعات مورد علاقه رسانه‌ها است، چيزي كه در اين كتاب نيز به آن پرداخته شده است. 
درباره «مايكل وولف» نويسنده اين كتاب توضيح دهيد؟وولف يك خبرنگار و ژورناليست است، در مقدمه كتاب توضيح مي‌دهد كه اصلاً فكر نمي‌كرده كه ترامپ رئيس‌جمهور شود و به اولين مصاحبه‌اش با ترامپ اشاره مي‌كند، زماني كه دونالد ترامپ يك نامزد انتخاباتي عادي بود و كسي فكرش را نمي‌كرد كه حتي به عنوان نامزد نهايي مطرح شود. وولف مي‌گويد در خانه ترامپ با وي مصاحبه كرده در حالي كه ترامپ داشته بستني مي‌خورده و حرف مي‌زده و وولف نيز حرف‌هاي وي را جدي نمي‌گرفته! به نظرم وولف شيوه خيلي خوبي در روايت دارد، به قول ما مترجم‌ها نه آنقدر «خشك» است كه خواننده فكر كند، دارد كتاب تاريخ ورق مي‌زند و نه خيلي «تر» است كه شاخ و برگ‌هاي اضافه به موضوع داده باشد. 


مهمترين پيامد انتشار و استقبال از «آتش و خشم» چيست؟به نظر من كه مطالعه سياسي نيز دارم، كتاب در ظاهر تلاش كرده شخصيت منفي از ترامپ ترسيم كند. اما از آن سو مي‌بينيم فضاي حاكم پيرامون اينكه يك خبرنگار توانسته به كاخ سفيد برود، با نزديكان رئيس‌جمهور امريكا عليه ترامپ مصاحبه كند و آن را آزادانه منتشر كند، به گونه‌اي پروپاگاندا و تبليغ براي نشان دادن فضاي بازي سياسي در امريكا است. نشان دادن آزادي‌هاي رسانه‌اي در امريكا، چيزي است كه با انتشار اين كتاب، به افكار عمومي القا مي‌شود. ترامپ نيز كه شخصيتي رسانه‌اي و اقتصادي دارد، دوست دارد هميشه در مركز توجه رسانه‌ها باشد و بعيد نيست اين نمايشي برنامه‌ريزي شده از سوي خود ترامپ باشد. 
اين القاي آزادي بيان و نشان دادن فضاي باز سياسي در امريكا در زماني رخ مي‌دهد كه حتي نقد يا ايجاد شك درباره مسئله تاريخي مانند «هولوكاست» با واكنش تند دولت ايالات متحده امريكا روبه‌رو مي‌شود و منتقدان با محكوميت و مجازات روبه‌رو مي‌شوند!بله، براي همين فضا‌سازي براي كتاب «آتش و خشم» بيشتر نشان دهنده يك پروپاگانداي امريكايي است. 
كتاب‌هاي سياسي مانند «آتش و خشم» چقدر در بازار كتاب ايران مخاطب دارد؟ژانر سياسي جامعه مخاطب خود را دارد. ما ادبيات سياسي داريم كه ذيل آن مي‌شود زندگي چهره‌هاي سياسي مانند ترامپ را طبقه‌بندي كرد. همين الان هم اگر كتابي درباره رهبر كره شمالي منتشر شود، به خاطر جذابيتي كه در شخصيت رهبران سياسي وجود دارد، قطعاً با استقبال روبه‌رو مي‌شود. متأسفانه ما در اين ژانر كتاب خيلي كم كار هستيم و درباره چهره‌هاي شاخص انقلاب اسلامي كتابي براي عرضه بين‌المللي توليد نكرده‌ايم. مقام معظم رهبري چهره ويژه هستند كه در بعد سياسي و ديني شاخص‌اند، نظرات و زندگي ايشان مي‌تواند موضوع كتاب باشد و می‌توان آن را در جهان منتشر كرد، اما مي‌بينيد که با وجود داشتن چنين شخصيت ويژه‌ای به آن نپرداخته‌ايم. 
درباره نامه مقام معظم رهبري به جوانان غربي هم گويا كار شايسته‌اي انجام نشده است! بله، اگرچه تلاش شد كه به خوبي منتشر شود، ولي در عمل مي‌بينيم كه حتي متن ترجمه آن غلط هم دارد. من غلط‌هاي ترجمه انگليسي را ديده‌ام و دوستانم كه ترجمه به زبان‌هاي ديگر را ديده بودند هم گفتند كه غلط زياد بوده است. 
به نظرتان كتاب «آتش و خشم» مي‌تواند براي سياستمداران ايراني نيز مفيد باشد؟ مثلاً از اطلاعات آن استفاده كنند؟اگر شما قول مي‌دهيد كه سياستمداران ما مطالعه دارند و براي مطالعات جانبي وقت مي‌گذارند، من به شما پاسخ مي‌دهم، «بله» و قطعاً خيلي مؤثر خواهد بود. 
رسانه‌ها بيشتر بر كدام بخش كتاب توجه داشته‌اند؟ كتاب توانسته موجي راه بيندازد؟در بحث عدم صلاحيت رواني دونالد ترامپ، يكي از منابعي كه مورد استناد رسانه‌ها قرار گرفته، متن همين كتاب است و تأثير خيلي زيادي بر تحليل‌هاي رسانه‌ها داشته است. 
آسيبي در حوزه ترجمه داريم كه وقتي يك كتاب در جهان به شهرت مي‌رسد، همزمان چند ترجمه از آن در ايران منتشر مي‌شود و اكثر آنها در ترجمه داراي اشتباه‌هاي متعددي هستند!به عنوان يك مترجم و البته رئيس انجمن صنفي مترجمان تهران، بايد بگويم يكي از جدي‌ترين معضلاتي كه در ترجمه با آن مواجهيم همين است. وقتي كتاب خارجي در دنيا پر‌فروش مي‌شود، ناشران تحريك مي‌شوند كه براي رسيدن به منفعت اقتصادي، سريع‌تر آن را در ايران منتشر كنند. از آنجايي كه حق كپي رايت نيز اجرا نمي‌شود و ترجمه‌ها انحصاري نيست، موجي از ترجمه آن كتاب به راه مي‌افتد. هر ناشر تلاش مي‌كند كه سريعتر كتاب را به بازار برساند و حتي مي‌بينيم براي اينكه كار با سرعت بيشتر انجام شود سراغ ترجمه به وسيله «گوگل ترنسليت»(مترجم سايت گوگل)  مي‌روند. همه تلاش مي‌كنند موج اول انتشار كتاب را داشته باشند تا فروش بيشتري داشته‌باشند. متأسفانه جامعه ما نيز اين موج را مي‌پذيرد، براي همين بسياري از مترجمان حرفه‌اي و خوب كه نمي‌خواهند كيفيت را فداي سرعت كنند، از اين موج سواري عقب مي‌افتند و نمي‌توانند ترجمه‌شان را به موقع برسانند. 
فكر نمي‌كنيد اين اتفاق براي ترجمه «آتش و خشم» هم رخ دهد؟تمام تلاش ما اين بود كه حداقل آن موج اول را حذف كنيم و با اطلاع رساني‌هايي كه انجام داديم، ناشران را از ترجمه كتاب با خبر كنيم، ولي خبر دارم كه چند ناشر تلاش مي‌كنند كتاب را زودتر ترجمه و منتشر كنند. ما مي‌خواهيم حتي اگر اولين نباشيم ولي بهترين ترجمه از كتاب را داشته باشيم. 
ترجمه «آتش و خشم» چه زماني منتشر مي‌شود؟همه تلاشمان اين است كه در نهايت تا پايان سال كتاب را منتشر كنيم.